VÌ SAO TÔI CHỌN JUDO ĐỂ THEO ĐUỔI LÂU DÀI – BÊN CẠNH THIẾU LÂM?
Nếu Thiếu Lâm là con đường đầu tiên tôi bước vào võ học – nơi tôi thấm nhuần triết lý Âm Dương, Ngũ Hành, luyện từ thân pháp đến tâm pháp, thì Judo lại mở ra cho tôi một thế giới khác: nơi mà khoa học vận động, nguyên lý vật lý và y học thể thao hiện đại trở thành nền tảng cho từng kỹ thuật, từng cú quật, từng lần ngã – và cả cách đứng dậy.
.JPG)
.jpg)
ỨNG DỤNG NGUYÊN LÝ ĐÒN BẨY VÀ QUÁN TÍNH TRONG JUDO – PHÂN TÍCH DƯỚI GÓC ĐỘ Y HỌC THỂ THAO VÀ SINH CƠ HỌC
Võ sư: Hồ Nhất Phi - Bs YHCT - Ds Đại học Lê Thanh Minh.
⸻
TÓM TẮT
Judo là môn võ có nguồn gốc từ Nhật Bản, nổi bật với các kỹ thuật ném, quật, lật và khống chế đối phương không qua các đòn đánh trực tiếp mà dựa vào các quy luật vật lý. Trong đó, hai nguyên lý vật lý cơ bản – đòn bẩy (lever) và quán tính (inertia) – được áp dụng một cách tinh tế. Nghiên cứu này phân tích vai trò của hai nguyên lý trên trong cơ chế kỹ thuật Judo, từ đó rút ra những giá trị về sinh học vận động, phòng ngừa chấn thương và phục hồi chức năng thể thao.
⸻
1. NGUYÊN LÝ ĐÒN BẨY TRONG JUDO
1.1. Định nghĩa vật lý:
Theo cơ học cổ điển, hệ đòn bẩy tuân theo phương trình:
Ƭ=
F . d
Trong đó:
• Ƭ là mô-men xoắn (moment
of force),
• F là lực tác động,
• d là khoảng cách từ điểm tác động đến trục quay (điểm tựa).
1. NGUYÊN LÝ ĐÒN BẨY (Lever Principle)
Khái niệm: Đòn bẩy là một nguyên
lý cơ học trong đó một lực nhỏ có thể tạo ra hiệu quả lớn nếu được đặt đúng vị
trí trên một hệ thống đòn bẩy.
¤ Ứng
dụng trong Judo:
•Trong
Judo, đòn bẩy được áp dụng thông qua việc sử dụng cơ thể đối phương như một trục
quay (pivot), còn cơ thể người thực hiện là lực tác động.
•Kỹ
thuật Seoi-nage (ném vai) là ví dụ kinh điển: võ sĩ dùng vai làm điểm tựa, hông
và trọng tâm để nâng đối phương lên bằng cách tận dụng sự dịch chuyển trọng lực
và kéo tay đối phương tạo ra lực nâng hiệu quả.
•Koshi-waza
(các đòn hông) cũng là dạng đòn bẩy, khi người tấn công đưa hông thấp hơn trọng
tâm của đối phương, tạo lực nâng bằng trọng lực cơ thể mình, đồng thời xoay tạo
lực ly tâm.
🔍 Tác động sinh học: Việc
sử dụng nguyên lý đòn bẩy giúp người tập tiết kiệm sức lực, giảm nguy cơ chấn
thương cho chính mình, đồng thời tăng hiệu quả kiểm soát đối phương.
Lực lượng đặc biệt là một binh chủng khiến người ta cực kỳ sợ hãi vì sức chiến đấu rất mạnh, mỗi người đều là một tinh hoa trong tinh hoa. Hơn nữa, trong huấn luyện bình thường của họ cũng đã có cường độ và mức độ nguy hiểm vượt xa các binh chủng khác. Trong đó có một tuần huấn luyện gọi là ma quỷ là khoa mục huấn luyện đáng sợ nhất, thậm chí là có tử vong trong cuộc huấn luyện này. Do vậy có thể thấy quá trình huấn luyện của lực lượng đặc biệt cũng có thể mất mạng bất kỳ lúc nào.
Một vũ khí chiến đấu bằng dao có một điểm rất sắc được gọi là dao găm. Điểm sắc nét được thiết kế để sử dụng dao găm làm vũ khí đâm hoặc vũ khí đẩy. Dao găm đã được sử dụng từ lâu đời và thậm chí tất cả các thanh kiếm rất phổ biến là một dạng dao găm tiến hóa. Chúng là những vũ khí được sử dụng phổ biến nhất trong các cuộc đối đầu cận chiến. Ngoài ra, chúng còn được sử dụng trong nhiều nền văn hóa cổ đại cho mục đích nghi lễ và nghi lễ. Việc sử dụng này chiếm ưu thế ngày nay cũng như ở nhiều khu vực nơi dao găm được chế tạo đặc biệt theo cách truyền thống, lỗi thời.
Hồi nhỏ Mê võ Tôi nên hay tìm đến các bậc cao nhân để học hỏi, để mong "lụm được bí kíp". Nghe các vị kể nhiều truyện "xong pha giang hồ", mà Tôi mê ly, những trận đánh oai hùng "một mình đánh vài 3 thằng thanh niên cầm gậy, dao", cũng có Ông đánh cả mấy thằng lính Tây dương khi đụng độ trên đường hoặc ở các quán Bar ... Ta nói nghe sướng và ngưỡng mộ ghê luôn.
“Nhân văn Thượng võ” (Humanity – Martial spirit). Khái niệm “Nhân văn” (Humanity spirit) ở đây có thể được hiểu là sự đề cao và liên tục phát triển (nhân lên) “Phẩm chất sống và thái độ sống, ứng xử giữa con người với nhau theo tinh thần “vì (tình) người” (“thương người như thể thương thân”, “bầu ơi thương lấy bí cùng…”), hoặc “vì (tình nghĩa) cộng đồng” (“tình làng, nghĩa xóm”, “tình dân tộc, nghĩa đồng bào”)…”; và, “Thượng võ” (Martial Spirit) là luôn khẳng định “Nội lực, khả năng hành động và bản lĩnh sống, chiến đầu để tồn tại, phát triển nhằm vượt qua thử thách trong mọi hoàn cảnh, đặc biệt là trong các tình huống bất thường…”. Đó chính là một trong những giá trị cốt lõi của truyền thống Văn hóa Võ Việt Nam được “thể hiện cụ thể qua phương thức vận động tiêu biểu là “dĩ nhu chế cương”, trong sự cân bằng và hợp nhất của lương tri, lòng nhân hậu với ý chí chiến đấu vượt thắng bản thân, chiến thắng mọi kẻ thù bất cứ từ đâu tới.
.png)
